XX. mendearen erdialdean finkatutako auzoa da. Hala ere, aitortu behar dugu bere etimologiak berak herrixkak baino gehiago iradokitzen digula zenbait bide "gurutzatzen" ziren eremu bat. Antzinako mapa batzuek adierazten digute leku horretan Bilbotik Portugaletera eta Santanderrera zihoazen bideak "gurutzatzen" zirela. Kronikek diotenez, halaber, Gurutzetan (Gurutzeta), 1920. urtean, ia ez zituen bederatzi eraikin baino gehiago, inguru bukoliko eta landatar baten barruan. Berrogeita hamarreko hamarkadan eta, batez ere, hirurogeiko hamarkadan, emigrante asko iritsi ziren Barakaldora, eta horrek eragin zuen auzo horretako paisaia errotik aldatu duen bilakaera.
Gurutzeta auzoan dago Euskal Osasun Zerbitzuaren Gurutzetako Ospitalea, Euskal Autonomia Erkidegoko ospitalerik handiena eta Espainiako garrantzitsuenetako bat, plazaren ondoan barrutiko zentro neuralgikoa osatzen duena.
Gurutzeta XX. mendeko 50eko hamarkadan eraiki zen, Barakaldora milaka pertsona bere lantegietan lan egitera erakarri zituen immigrazioaren aurrean, ospitalearen hurbiltasunak lagunduta. Gurutzetako fisonomia hiri barrukoa da, ia berdegunerik gabea.
Gurutzeta Auzoaren argazkia.