«...eliza bat eraikitzeko, ehorzketarako, meza entzuteko eta behar diren beste gauza batzuetarako...»
María Díaz de Harok, “Bizkaiko andreak”, herria sortu zuen 1322an eta Portugaleteko herritarrei esan zien Ama Birjinaren omenezko eliza bat eraikitzeko lekurik egokiena aurkitzeko. Horretarako, herriko tokirik altuena aukeratu eta eraikuntza sinpleko tenplu txiki bat eraiki zen, egurrezko teilatua zuena.
Eraikin honetatik “ Ama Birjina ” baino ez da geratzen, Basilika-erretaula Nagusiaren buru dena. XIV. mendeko tailua da, Erdi Aroko espiritualitatearen dokumentu autentikoa.
Santa Maria basilika XV. mendearen amaierakoa da, hareharrizko harlanduz eraikia dago eta ia mende bat iraun zuen eraikitzeko.
Eraikin hau gotikotzat sailka dezakegu, eragin errenazentistarekin, batez ere fatxadetan.
Kanpoaldeko ezaugarri aipagarrienak kontrahorma hegalariak, gargolak, ateak eta kanpandorrea dira, geroago eraikia, 1691 eta 1741 artean, eta XIX. mendean berreraikia.
Alboko sarrera da zaharrena, Erriberako Ataria bezala ezagutzen da, eta ipar-mendebaldeko haizeen higaduraren zantzuak ditu. Sarrerako arkuaren erdian, elizako hargin maisuaren izena gordetzen du: Garita.
Sarrera nagusia kanpandorrearen azpian babestuta dago eta Mariaren irudi bat dauka bere nitxoan, "Ama Birjinaren" tailu gotikoaren antzekoa.
Barrualdean, aldarearen buru den erretaula nagusia nabarmentzen da, estilo errenazentistakoa. Intxaurrondo egurrez egina zen eta erdiko zerrenda bakarrik ageri da polikromatua.
Erretaula hau, Magoen Adorazioarekin batera, Interes Kulturaleko Ondasun gisa katalogatuta dago, monumentu kategoriarekin.
Erretaula Nagusiaren bi aldeetan, Flandriako gotiko-errenazentista garaiko pinturaren bi adibide interesgarri mirets ditzakegu: Triptikoa eta Ama Birjinaren Koroazioaren margolana, “Udarearen Ama Birjina” bezala ezagutzen dena.
Alboko nabeetan herriko familia garrantzitsuenen hainbat kapera daude, hala nola Salazar, Ugarte eta Coscojales familienak. Horien artean, hauek nabarmentzen dira: Portaleko Kristoren irudia, XV. mendearen amaierako tailu gotikoa, eta Santiago kaperako parrilla, 1569koa, Bizkaiko zaharrenetakoa.
Koruko eserlekuetan Henry Didier enpresa frantsesaren organo bat dago, 1903an eraikia, eta gaur egun ere erabiltzen dena.
Bisita ordutegia:
Basilika erlijio-zerbitzu orduetan irekita dago. Egin klik ordutegia ikusteko.
Horrez gain, udan, Basilikaren Lagunen Elkarteak doako bisita gidatuak eskaintzen ditu, eta ez da beharrezkoa izena ematea. Ordutegia kontsultatzeko, jarri harremanetan Turismo Bulegoarekin 944 729 314 telefono zenbakira deituz edo turismo@portugalete.org helbidera mezu elektroniko bat bidaliz.
Joan zaitezenean itxita badago, ziurtatu barrualdeaz gozatzen duzula bideo hauetako batekin:
Egin klik bideoan informazio gehiago lortzeko (4:49´)
Egin klik Javier Lópezek egindako informazio gehiago duen bideoa ikusteko (9:52)
Irisgarritasuna:
Kanpandorrearen azpian dagoen atetik sartzea komeni da. Eskailera bat badago, baina normalean arrapala bat jartzen da erraz iristeko.
Barrualdean, zorua berritu dute, eta kaperak eskailerez bereizita daude, baina txikiak direnez, alboko pasabideetatik ikus daitezke.