Esne Bidea osatzen duten 100.000 eta 400.000 milioi izarren arteko bat besterik ez da Eguzkia. Fusio nuklearreko central natural erraldoi gisa, izarrek energia sortzen dute hidrogenoa helio bihurtuz eta, pixkanaka-pixkanaka, elementu konplexuago bihurtuz. Erreakzio nuclear horiek distira eginarazten diete izarrei, eta aukera ematen diete beren pisuaren azpian ez kolapsatzeko behar duten indarra sortzeko.
Gure eguzki-sistemaren masaren % 98 Eguzkian pilatzen da, eta horrek planeta guztiak bere inguruan orbitatzea eragiten du. Bere tamainaren ideia bat egiteko, 1.300.000 lur planeta hartuko lituzke.
Esne Bidea osatzen duten 100.000 eta 400.000 milioi arteko izarretako bat besterik ez da Eguzkia. Carl Sagan astronomoaren arabera: “izar gehiago daude zeruan Lurreko hondartza eta basamortu guztietan hondar aleak baino”.
Eguzkiak, zeruko izarrekin alderatuta, izugarria dela dirudi, tamaina ertainekoa den arren. Hobeto ulertzeko, oholtza gaineko hiru esferak ukitzera eta konparatzera gonbidatzen zaitugu.
Ezkerrean txikiena dago, eta gure Eguzkia irudikatzen du, 1.392.000 kilometroko diametroa eta gainazaleko 5.500 gradu Celsius inguruko temperatura dituena. Gure eguzki-sistemako objekturik masiboena garbantzu bat izango litzateke izar-eskala honetan.
Erdian, izar erraldoi urdinaren adibide bat dago, Bellatrix, Orion konstelaziokoa, Eguzkia baino ia 6 aldiz handiagoa eta 21.500 gradu Celsius baino tenperatura handiagoa duena. Izar-eskala honetan, Bellatrix mandarina baten tamainakoa da.
Azkenik, eskuinean, izar erraldoi laranjaren adibide bat dago, Kaus Borealis, Sagitario konstelaziokoa, eguzkiaren antzeko konposizioa duena, baina 22 aldiz handiagoa eta gainazalean 4.400 gradu Celsius inguruko tenperatura duena. Kaus Borealis angurri baten tamainakoa izango litzateke izar-eskala honetan.
Izar-eskala desberdinen lagin txiki bat baino ez da hau. Eguzkia Orion konstelazioko Betelgeuse izar erraldoi gorriarekin edo antzeko batekin alderatzea gustatuko litzaigukeen, baina eskala honetan, Betelgeusek 76 metroko diametroa izango zukeen!
Izarrak, pertsonak bezala, jaio, bizi eta hil egiten dira. Gasezko eta hautsezko hodeietatik sortzen dira eta nukleoko gasaren temperatura altuei esker egiten dute distira, energia sortuz. Erregaia agortzear dutenean, izarra kolapsatu egiten da erdigunean eta, zenbait kasutan, supernoba leherketa bezala ezagutzen den eztanda handi bat eragiten du. Supernobek izarrarteko espazioa elementu berriekin aberasten dute, hala nola arnasten dugun oxigenoarekin edo gure hezurren kaltzioarekin. Gure planetan dagoen guztia, seguruenik modu bortitzean hildako izar baten barruan sortu zen.
Lurraren mesedetan, Eguzkiak, bere tamainari eta tenperaturari esker, 10.000 milioi urteko bizi-itxaropena du, gutxienez, hau da, bere bizi-zikloaren erdian dago.